Dị ứng cam quýt: Các triệu chứng và thực phẩm cần tránh

Dị ứng với cam quýt là một phản ứng dị ứng với trái cây họ cam quýt, chẳng hạn như cam, chanh, và bưởi. Hầu hết các triệu chứng xuất hiện sau khi ăn hoặc uống từ trái cây họ cam quýt. Bài viết dưới đây giúp bạn hiểu hơn về các triệu chứng dị ứng quýt và biện pháp phòng tránh.

Dị ứng với trái cây họ cam quýt rất hiếm, nhưng chúng vẫn có thể xảy ra. Những loại trái cây họ cam quýt có khả năng gây dị ứng bao gồm :

• Cam
• Chanh
• Quất
• Bưởi

Nhiều người cũng có thể bị dị ứng với trái cây tươi và nước ép trái cây họ cam quýt hoặc thậm chí dị ứng cả với vỏ của chúng.

Các triệu chứng dị ứng cam quýt bao gồm ngứa ran và khó chịu ở môi, lưỡi cũng như cổ họng, đỏ đi kèm với sưng nhẹ môi và lợi hoặc viêm da tiếp xúc. Trong một số trường hợp khá hiếm, dị ứng cam quýt có thể gây ra sốc phản vệ.

Những người bị viêm da tiếp xúc sau khi chạm vào những loại trái cây này rất có thể bị dị ứng với chất limonene, một chất hóa học có trong vỏ của trái cây họ cam quýt. Limonene cũng được tìm thấy trong một số loại nước hoa và các sản phẩm khác, cũng có thể gây ra phản ứng dị ứng. Do đó, cần đảm bảo đọc nhãn kỹ nhãn của các sản phẩm có thể chứa các thành phần cam quýt.

Hầu hết những người bị dị ứng với cam quýt đều gặp phải các triệu chứng sau khi ăn thức ăn hoặc đồ uống làm từ trái cây họ cam quýt sống. Các triệu chứng thường khu trú, có nghĩa là người bệnh có thể cảm nhận được chúng ở bất cứ nơi nào trái cây sống chạm vào da hoặc niêm mạc của mình. Các triệu chứng bao gồm:

• Ngứa ran và ngứa dữ dội ở môi, lưỡi và cổ họng
• Đỏ và sưng nhẹ môi và nướu

Đây là các triệu chứng của hội chứng dị ứng miệng (OAS). Những người bị OAS có phản ứng với trái cây họ cam quýt thường có thể ăn trái cây khi chúng đã được chế biến. Các triệu chứng có thể xuất hiện muộn hơn sau khi ăn, thậm chí ngay cả khi người đó đã ăn trái cây trong nhiều năm mà không gặp vấn đề gì.

Những người bị dị ứng với vỏ trái cây họ cam quýt có thể gặp các triệu chứng của viêm da tiếp xúc nếu họ tiếp xúc với vỏ trái cây họ cam quýt. Viêm da tiếp xúc dị ứng là do da của họ tiết ra các hóa chất gây viêm sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng. Các triệu chứng bao gồm:

• Đỏ da
• Cảm giác nóng ở vùng da tiếp xúc
• Ngứa dữ dội
• Da khô, có vảy, bong tróc
• Sưng tấy
• Rộp

Trong một số trường hợp hiếm hoi, dị ứng cam quýt có thể gây ra phản ứng dị ứng toàn thân, còn được gọi là sốc phản vệ. Sốc phản vệ là một cấp cứu y tế và có thể đe dọa đến tính mạng. Các triệu chứng của sốc phản vệ có:

• Da ửng đỏ
• Sưng miệng và cổ họng, có thể gây khó thở
• Hen suyễn
• Buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy
• Tụt huyết áp

Phản ứng dị ứng là phản ứng xảy ra do hệ thống miễn dịch của cơ thể nhầm lẫn dẫn đến những phản ứng chống lại các chất thường không gây ra mối đe dọa cho chúng ta. Những chất này được gọi là chất gây nên dị ứng. Khi hệ thống miễn dịch của chúng ta phản ứng với chất gây dị ứng, nó sẽ gây ra phản ứng dị ứng.

Phản ứng dị ứng với trái cây họ cam quýt sống đôi khi được thấy ở những người bị dị ứng phấn hoa, trong một tình trạng được gọi là phản ứng chéo. Những người khác có thể bị phản ứng dị ứng sau khi tiếp xúc với vỏ của trái cây họ cam quýt. Cũng có một số trường hợp được ghi nhận về một số loại trái cây họ cam quýt gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng được gọi là sốc phản vệ, mặc dù trường hợp này thực sự rất hiếm.

Một thứ không thể gây ra phản ứng dị ứng là axit citric. Axit citric là một chất hóa học được tìm thấy trong nước ép của các loại trái cây họ cam quýt, mang lại cho chúng vị chua. Bản thân axit citric không phải là chất gây dị ứng, mặc dù nó có thể gây kích ứng da và miệng, thậm chí gây khó chịu cho dạ dày. Tuy nhiên, axit citric không kích hoạt phản ứng của hệ thống miễn dịch. Vì vậy, mặc dù nhiều người có thể nhạy cảm với chất hóa học này, nhưng về mặt kỹ thuật, nó không phải là một chất gây dị ứng.

2.1. Phản ứng chéo

Nhiều phản ứng dị ứng với cam quýt là do hội chứng dị ứng miệng, nguyên nhân là do dị ứng phấn hoa. Điều này được gọi là phản ứng chéo, xảy ra do phấn hoa và trái cây có thể có chung một số protein nhất định. Những protein này khiến cơ thể phản ứng lại và gây ra dị ứng. Dị ứng phản ứng chéo với thực phẩm phấn hoa này gây ra hội chứng dị ứng miệng.

Những người bị dị ứng với cỏ đặc biệt có thể bị hội chứng dị ứng miệng đối với trái cây họ cam quýt. Một nghiên cứu năm 2013 tiến hành trên 72 trẻ em và thanh niên bị dị ứng phấn hoa cỏ. Họ cho những người tham gia tiếp xúc với trái cây của chanh tươi, cam và clementine bằng một thử nghiệm kiểm tra phản ứng dị ứng dưới da và phát hiện ra rằng 39% những người tham gia bị dị ứng với phấn hoa cũng có nhạy cảm với cam quýt.

2.2. Dị ứng Limonene

Những người bị dị ứng với vỏ trái cây họ cam quýt thường bị dị ứng với limonene, một chất hóa học được tìm thấy trong vỏ trái cây họ cam quýt. Những người này chỉ cần chạm vào bên ngoài trái cây họ cam quýt có thể gây ra các triệu chứng viêm da tiếp xúc, mặc dù họ có thể uống nước trái cây tươi. Limonene cũng thường được sử dụng làm chất tạo mùi thơm trong mỹ phẩm và nước hoa.

2.3. Dị ứng toàn thân

Không có nhiều thông tin về số người bị dị ứng toàn thân với trái cây họ cam quýt, nhưng có những trường hợp được ghi nhận về những người bị phản ứng phản vệ nghiêm trọng với cam và các loại trái cây họ cam quýt khác. Cũng có trường hợp sốc phản vệ do tập thể dục và sử dụng các sản phẩm nước tăng lực có thành phần cam quýt. Đây là một dạng dị ứng thực phẩm cụ thể, trong đó phản ứng dị ứng chỉ xảy ra sau khi ăn phải chất gây dị ứng và tập thể dục ngay sau đó.

3.1. Chẩn đoán

Bác sĩ có thể sẽ hỏi về chế độ ăn uống và các triệu chứng của một người và họ cũng có thể thực hiện các chỉ định khám sức khỏe khác để chẩn đoán dị ứng. Bác sĩ có thể yêu cầu một người ghi lại các bữa ăn và các triệu chứng của họ vào nhật ký thực phẩm. Điều này sẽ giúp xác định các yếu tố kích hoạt phản ứng dị ứng.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể thực hiện xét nghiệm dị ứng, nhưng những xét nghiệm này thường cho kết quả âm tính hoặc dương tính giả. Các xét nghiệm dị ứng thông thường gồm có:

Xét nghiệm dưới da

Xét nghiệm chích da bao gồm việc sử dụng một cây kim để bôi chất gây dị ứng đã được pha loãng lên da. Nếu trong vòng 15 phút, da trở nên đỏ và ngứa hoặc xuất hiện vết sưng, một người có khả năng bị dị ứng với chất này.

Một thử nghiệm trong da có thể sẽ được sử dụng để xác nhận kết quả. Trong thử nghiệm này, chất gây dị ứng đã được pha loãng được tiêm ngay dưới bề mặt da. Một phản ứng có thể nhìn thấy được cho thấy người bệnh có bị dị ứng với hóa chất này hay không.

Xét nghiệm máu

Khi chẩn đoán dị ứng cam quýt, bác sĩ có thể yêu cầu việc xét nghiệm máu. Điều này sẽ xác định được lượng kháng thể immunoglobulin E trong máu. Một người có số lượng kháng thể cao có khả năng bị dị ứng với chất được thử nghiệm.

Xét nghiệm máu đắt hơn xét nghiệm da. Ngoài ra, kết quả cũng mất nhiều thời gian hơn và các xét nghiệm máu thường kém chính xác hơn.

3.2. Điều trị dị ứng cam quýt

Không có cách chữa trị cụ thể cho những trường hợp dị ứng cam quýt, mặc dù các triệu chứng có thể giảm dần theo thời gian. Nếu một người có thể loại bỏ việc tiếp xúc với trái cây, các triệu chứng sẽ biến mất. Khi bạn không thể tránh tiếp xúc hoàn toàn với cam quýt, các phương pháp điều trị sau đây có thể làm giảm các triệu chứng dị ứng:

Thuốc

Một số loại thuốc kê đơn và không kê đơn (OTC) có thể điều trị các phản ứng dị ứng. Tùy thuộc vào các triệu chứng, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng:

• Thuốc kháng histamin đường uống
• Thuốc xịt tác động theo đường hô hấp
• Thuốc mỡ hoặc kem dưỡng da

Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch có thể được sử dụng để điều trị các trường hợp dị ứng nghiêm trọng. Những người được điều trị bằng liệu pháp miễn dịch được tiêm chất gây dị ứng, với mục đích làm giảm phản ứng miễn dịch và độ nhạy cảm theo thời gian.

Một số trường hợp dị ứng phấn hoa được điều trị bằng một hình thức trị liệu miễn dịch khác, bao gồm thuốc viên đặt dưới lưỡi, thay vì thuốc tiêm.

Epinephrine khẩn cấp

Những người bị dị ứng cam quýt nghiêm trọng có nguy cơ bị sốc phản vệ. Họ có thể sẽ luôn phải mang theo một ống tiêm epinephrine khẩn cấp, chẳng hạn như EpiPen hoặc Auvi-Q bên mình.

Dị ứng cam quýt là một tình trạng hiếm gặp và có khả năng gây nên những vấn đề nghiêm trọng. Một người có thể giảm hoặc loại bỏ các triệu chứng bằng cách loại bỏ trái cây họ cam quýt ra khỏi chế độ ăn uống của họ và tránh các sản phẩm có chứa cam quýt hoặc chiết xuất từ chúng. Mặc dù không có cách chữa trị nhưng thuốc và liệu pháp miễn dịch có thể giúp giảm bớt các triệu chứng. Những người bị dị ứng cam quýt nghiêm trọng nên mang theo bút epinephrine khẩn cấp để điều trị sốc phản vệ, một trường hợp có thể gây tử vong.

Nếu bạn có bất cứ thắc mắc nào liên quan đến chủ đề dinh dưỡng cho cơ thể cần bác sĩ tư vấn, bạn có thể để lại câu hỏi ở mục HỎI BÁC SĨ VINMEC trực tiếp trên website bệnh viện. Câu hỏi của bạn sẽ được gửi đến bác sĩ và bạn sẽ nhận được tư vấn trong thời gian sớm nhất!

Nguồn tham khảo: healthline.com, medicalnewstoday.com